ایزوگام چیست؟
ایزوگام یک پوشش ضدآب و مقاوم است که برای جلوگیری از نفوذ رطوبت و آب به سازه ها و ساختمان ها استفاده می شود. ایزوگام یکی از متداول ترین و کارآمدترین مواد عایق بندی است که به ویژه برای حفاظت از ساختمان ها در برابر نفوذ رطوبت و آب استفاده می شود. این محصول معمولا در سقف ها، دیوارها و فونداسیون های ساختما نها به کار می رود تا از آسیب های ناشی از رطوبت جلوگیری کند.
این محصول در سال های اخیر به دلیل عملکرد بالا، نصب آسان و دوام بیشتر، به یکی از محبوب ترین روش های عایق بندی در صنعت ساخت و ساز تبدیل شده است. در این مقاله به بررسی جامع ایزوگام، انواع، مزایا، مراحل نصب و نگهداری آن می پردازیم.
فهرست
- تاریخچه ایزوگام
- مواد تشکیل دهنده ایزوگام
- انواع ایزوگام
- مزایای ایزوگام
- مراحل نصب ایزوگام
- نگهداری و افزایش عمر ایزوگام
- سخن پایانی
تاریخچه ایزوگام
ایزوگام، که به عنوان یک نوع عایق رطوبتی پیشرفته شناخته می شود، تاریخچه ای نسبتا جدید دارد. این تکنولوژی ابتدا در دهه های 1950 و 1960 میلادی در کشورهای صنعتی به ویژه ایالات متحده و برخی کشورهای اروپایی توسعه یافت. در آن زمان، مهندسان و محققان به دنبال روش های جدید و کارآمدتر برای مقابله با مشکلات رطوبت و نفوذ آب در ساختمان ها بودند. تا پیش از آن، روش هایی مانند قیرگونی و آسفالت برای عایق سازی استفاده می شد، اما این روش ها معمولا مشکلاتی مانند چسبندگی ضعیف، نصب دشوار و عمر کوتاه داشتند.
ایزوگام به عنوان یک محصول جدید بر پایه قیر اصلاح شده و با ترکیب مواد پلیمری ساخته می شود. این ترکیب باعث می شود ایزوگام ویژگی هایی چون انعطاف پذیری بالا، مقاومت در برابر شرایط جوی مختلف، نصب سریع و راحت و عمر طولانی داشته باشد. این ویژگی ها باعث شد که ایزوگام به سرعت در صنایع مختلف از جمله ساختمان سازی، تاسیسات و زیرساخت ها مورد استفاده قرار گیرد.
در ایران، استفاده از ایزوگام به دهه 1970 میلادی باز می گردد، زمانی که این فناوری به طور رسمی وارد کشور شد. در ابتدا، ایزوگام به عنوان یک محصول وارداتی شناخته می شد، اما به مرور زمان تولید آن در داخل کشور آغاز شد و ایران به یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان ایزوگام در خاورمیانه تبدیل شد. در حال حاضر، این محصول در ایران با رعایت استانداردهای جهانی و با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته تولید می شود و به عنوان یکی از اصلی ترین محصولات عایق بندی در صنعت ساختمان و پروژه های عمرانی شناخته می شود.
ایزوگام با توجه به مزایای فراوانی که دارد، امروزه به یکی از اجزای ضروری در ساخت و ساز و پروژه های عمرانی تبدیل شده است. از آنجا که این محصول به راحتی نصب می شود و عمر طولانی دارد در مناطقی که تغییرات دمایی زیادی دارند یا در معرض بارندگی های زیاد هستند، استفاده از ایزوگام به عنوان یک عایق رطوبتی بسیار مقرون به صرفه و موثر محسوب می شود.
مواد تشکیل دهنده ایزوگام
ایزوگام یک نوع عایق رطوبتی است که از ترکیب چندین ماده مختلف ساخته می شود. این مواد باعث می شوند که ایزوگام ویژگی های مطلوبی مانند انعطاف پذیری، مقاومت در برابر آب، دما و شرایط جوی مختلف را داشته باشد. مواد اصلی تشکیل دهنده ایزوگام به شرح زیر است:
- قیر
قیر اصلی ترین ماده در تولید ایزوگام است که نقش اساسی در ایجاد خواص ضدآب و چسبندگی ایزوگام دارد. قیر در ایزوگام معمولا از نوع قیر پالایشگاهی است که با افزودنی های خاصی بهبود یافته است. این قیر می تواند به طور مستقیم با دیگر مواد ترکیب شود تا مقاومت در برابر رطوبت و شرایط جوی مختلف را افزایش دهد.
- فیبر شیشه ای
فیبر شیشه ای یا تیشو، یک نوع الیاف مصنوعی است که در ایزوگام به عنوان لایه تقویت کننده به کار می رود. این ماده باعث افزایش استحکام ایزوگام و جلوگیری از پارگی آن می شود. همچنین این لایه کمک می کند تا ایزوگام به طور یکنواخت بر روی سطوح مختلف بچسبد.
- پلی استر
پلیاستر معمولا به صورت فیلتر در لایه های میانی ایزوگام قرار می گیرد و باعث افزایش انعطاف پذیری ایزوگام و مقاومت آن در برابر تغییرات دمایی می شود. این ماده همچنین به ایزوگام کمک می کند تا مقاومت بیشتری در برابر فشارهای مکانیکی و تغییرات آب و هوایی داشته باشد.
- پلیمرها و افزودنی های شیمیایی
در تولید ایزوگام از پلیمرهای مختلف مانند بوتادین-استایرن استفاده می شود. این پلیمرها خواص الاستیکی ایزوگام را بهبود می بخشند و باعث می شوند ایزوگام مقاوم تر در برابر ترک خوردگی، انقباض و انبساط ناشی از تغییرات دما شود. همچنین برخی افزودنی های شیمیایی برای افزایش دوام و مقاومت در برابر اشعه و شرایط جوی به ترکیب ایزوگام افزوده می شوند.
- پودر تالک یا سیلیکا
این مواد به طور معمول برای جلوگیری از چسبیدن لایه های ایزوگام به یکدیگر در هنگام تولید و ذخیره سازی استفاده می شوند. همچنین پودر تالک می تواند در بهبود مقاومت ایزوگام در برابر حرارت و رطوبت موثر باشد.
- لایه محافظ خارجی
ایزوگام معمولا یک لایه محافظ از جنس مواد معدنی مانند سنگریزه یا آلومینیوم دارد که به عنوان پوشش خارجی عمل می کند. این لایه ها باعث می شوند که ایزوگام در برابر سایش و آسیب های فیزیکی مقاوم تر باشد و طول عمر بیشتری داشته باشد.
در مجموع، ترکیب این مواد باعث می شود که ایزوگام به عنوان یک عایق رطوبتی با ویژگی هایی چون مقاومت بالا، طول عمر زیاد، انعطاف پذیری، نصب آسان و محافظت در برابر عوامل جوی مختلف شناخته شود.
انواع ایزوگام
ایزوگام ها به طور کلی بر اساس مواد تشکیل دهنده، کاربرد و ویژگی های فنی مختلفی که دارند، به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. این تقسیم بندی ها شامل نوع قیر، نوع پوشش، کیفیت، ضخامت و موارد دیگر هستند. در ادامه به انواع مختلف ایزوگام و ویژگی های آن ها اشاره می کنیم:
1- ایزوگام ساده
این نوع ایزوگام از قیر پالایشگاهی به همراه مواد پلیمری و افزودنی ها تشکیل شده است. ایزوگام ساده برای استفاده در سطوحی که نیاز به مقاومت بالا در برابر رطوبت و شرایط جوی ندارند، مناسب است. این ایزوگام برای سقف ها، دیوارها و فضاهایی که در معرض بارندگی شدید یا فشار زیاد نیستند استفاده می شود.
2- ایزوگام فویل دار
این نوع ایزوگام علاوه بر قیر پلیمری و تیشو، یک لایه فویل آلومینیومی دارد که مقاومت بشتری در برابر اشعه خورشید دارد و از تخریب سریع در برابر آن جلوگیری می کند. همچنین فویل آلومینیومی به ایزوگام کمک می کند تا خاصیت بازتابندگی حرارتی داشته باشد. این نوع ایزوگام بیشتر برای سقف های شیبدار، مناطق آفتابی و سطوحی که نیاز به محافظت در برابر تابش مستقیم خورشید دارند، مناسب است.
3- ایزوگام پلیمری یا استاندارد
ایزوگام درجه یک معمولا از قیر پلیمری تولید می شود که خاصیت انعطاف پذیری و مقاومت بیشتری در برابر تغییرات دما می دهد. این نوع ایزوگام دارای عمر طولانی تری است و به راحتی دچار ترک خوردگی نمی شود. برای مناطق با شرایط آب و هوایی سخت، پروژه های ساختمانی بزرگ، فونداسیون ها، سقف ها و سطوحی که نیاز به مقاومت بالا دارند، استفاده می شود.
4- ایزوگام دولایه
ایزوگام دولایه از دو لایه تشکیل شده است که یکی از آنها معمولا لایه تقویت کننده از جنس فیبر شیشه یا پلی استر است و دیگری لایه قیر پلیمری است. این نوع ایزوگام مقاومت بیشتری در برابر فشارهای مکانیکی و شرایط جوی دارد.
این نوع ایزوگام برای مناطق پر تردد، سطوحی که در معرض فشار زیاد هستند و همچنین برای سقف های شیبدار و مناطق سردسیری مناسب است.
5- ایزوگام تک لایه
ایزوگام تک لایه تنها از یک لایه قیر و ماده تقویت کننده (مانند تیشو یا پلی استر) تشکیل شده است. این نوع ایزوگام به دلیل ساختار ساده تر، ارزان تر است اما نسبت به ایزوگام های دولایه مقاومت کمتری دارد. این نوع ایزوگام برای استفاده در پروژه های کوچک، سقف های کم تردد یا مناطقی که فشار زیادی به آنها وارد نمی شود، مناسب است.
6- ایزوگام با لایه های تقویت شده
در این نوع ایزوگام، لایه های تقویت کننده مانند پلی استر یا تیشو باعث افزایش مقاومت در برابر کشش، پارگی و فشار می شوند. این ایزوگام ها در تولیدات با کیفیت بالا به کار می روند. برای استفاده در مناطقی که در معرض فشار زیاد، ترافیک سنگین یا شرایط جوی سخت قرار دارند، مناسب است.
7- ایزوگام مخصوص مناطق سردسیر
ایزوگام هایی که با قیر مخصوص تولید می شوند در برابر دماهای پایین و تغییرات شدید دما مقاوم تر هستند. این نوع ایزوگام ها انعطاف پذیری بیشتری دارند و در مناطقی که دمای هوا به شدت پایین می آید، عملکرد بهتری دارند. این نوع ایزوگام برای مناطق سردسیر و فضاهایی که در معرض سرما و یخ زدگی قرار دارند، مناسب است.
8- ایزوگام مخصوص مناطق گرمسیر
ایزوگام هایی که با قیر آمونیاک پلی پروپیلن ساخته می شوند برای مناطق با آب و هوای گرم و خشک مناسب هستند. این نوع قیر مقاومت بالایی در برابر گرما و تابش مستقیم خورشید دارد. این نوع ایزوگام بیشتر در مناطق گرمسیر و سطوحی که در معرض تابش مستقیم خورشید قرار دارند، مانند سقف ها کاربرد دارد.
9- ایزوگام رنگی
این نوع ایزوگام به طور معمول برای زیبایی و هماهنگی با محیط اطراف تولید می شود. ایزوگام رنگی معمولا با افزودن رنگ های خاص به قیر تولید می شود و دارای مقاومت مشابه ایزوگام های معمولی است. در پروژه های خاص مانند نمای ساختمان ها، بام های مسکونی و فضاهایی که نیاز به زیبایی دارند، استفاده می شود.
10- ایزوگام مخصوص کف پارکینگ و فضاهای صنعتی
این نوع ایزوگام به دلیل ترکیبات خاص، مقاومت بالایی در برابر سایش، فشار و رطوبت دارد. همچنین به دلیل کاربرد در فضاهای صنعتی، مقاوم در برابر مواد شیمیایی نیز هست. در کف پارکینگ ها، انبارها و فضاهای صنعتی که در معرض فشار و سایش زیاد قرار دارند، استفاده می شود.
مزایای ایزوگام
ایزوگام به عنوان یکی از محبوب ترین مصالح عایق بندی در صنعت ساختمان و پروژه های عمرانی، مزایای زیادی دارد که باعث شده این محصول در بازارهای مختلف، از جمله ایران، کاربرد گسترده ای پیدا کند. برخی از مهمترین مزایای ایزوگام عبارتند از:
- مقاومت بالا در برابر آب و رطوبت
ایزوگام یکی از بهترین مواد برای جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به داخل سازه ها است. این ویژگی به ویژه در مناطق بارانی، مرطوب و در فضاهایی مثل پشت بام ها، کف های پارکینگ، فونداسیون ها و دیوارهای خارجی اهمیت دارد.
ایزوگام با ویژگی ضدآب بودن خود از تخریب و آسیب های ناشی از رطوبت مانند پوسیدگی، خرابی و کاهش عمر مصالح ساختمانی جلوگیری می کند.
- نصب آسان و سریع
نصب ایزوگام به ویژه به دلیل استفاده از سیستم های چسبی و بدون نیاز به حرارت زیاد، بسیار آسان و سریع است. نصب آن بدون نیاز به تجهیزات پیچیده و تخصصی صورت می گیرد و حتی در پروژه های بزرگ نیز زمان کمتری را نسبت به روش های سنتی مثل قیرگونی صرف می کند. این ویژگی در پروژه های با زمان بندی فشرده اهمیت دارد.
- طول عمر بالا
ایزوگام های با کیفیت بالا (آنهایی که با قیر پلیمری تولید می شوند) دارای عمر طولانی هستند و می توانند از 10 تا 20 سال یا بیشتر بدون نیاز به تعویض به خوبی عمل کنند. این طول عمر بالا باعث می شود که در بلندمدت هزینه های نگهداری و تعمیرات کاهش یابد.
- انعطاف پذیری بالا
ایزوگام های پلیمری دارای انعطاف بالایی هستند که باعث می شود در برابر ترک خوردگی، انقباض و انبساط ناشی از تغییرات دمایی و حرکتی سازه ها مقاوم باشند. این ویژگی در مناطقی که نوسانات دمایی زیاد دارند، اهمیت دارد.
- عایق صوتی و حرارتی
ایزوگام ها به ویژه آنهایی که با لایه های فویل دار یا عایق های حرارتی تولید می شوند، به عنوان عایق های حرارتی و صوتی نیز عمل می کنند. این ویژگی به حفظ دمای داخلی ساختمان و جلوگیری از انتقال صدا از خارج به داخل یا بالعکس کمک می کند. در مناطق شلوغ و پر سر و صدا، ایزوگام می تواند به کاهش آلودگی صوتی کمک کند.
- مقاومت در برابر سایش و آسیب های فیزیکی
ایزوگام ها، به ویژه انواع مقاوم تر مانند دولایه، مقاومت خوبی در برابر سایش، فشار و آسیب های فیزیکی دارند. این ویژگی باعث می شود ایزوگام در فضاهایی که در معرض تردد زیاد، فشار و سایش قرار دارند، مانند پارکینگ ها یا پیاده روها، بسیار مفید باشد.
- قابلیت انعطاف در طراحی و کاربرد
ایزوگام در انواع مختلف با ویژگی های متنوع قابل تولید است و می توان آن را برای پروژه های خاص مانند ایزوگام های رنگی سفارشی سازی کرد. این انعطاف پذیری در طراحی باعث می شود که ایزوگام برای انواع مختلف پروژه های ساختمانی مناسب باشد.
- اقتصادی بودن و صرفه جویی در هزینه
به طور کلی، هزینه نصب ایزوگام نسبت به روش های سنتی مانند قیرگونی بسیار پایین تر است. علاوه بر این، به دلیل دوام و طول عمر بالای ایزوگام، هزینه های نگهداری و تعمیرات نیز در بلندمدت کاهش می یابد. در نتیجه، استفاده از ایزوگام به عنوان یک روش عایق بندی مقرون به صرفه و کارآمد به شمار می آید.
- سازگاری با محیط زیست
ایزوگام های جدیدتر به ویژه انواع پلیمری به گونه ای طراحی شده اند که در تولید آنها از مواد شیمیایی مضر کمتری استفاده می شود. همچنین، ایزوگام ها به طور کلی قابل بازیافت هستند و می تواند به کاهش ضایعات و آسیب به محیط زیست کمک کند.
- مقاومت در برابر مواد شیمیایی
برخی از انواع ایزوگام ها، به ویژه ایزوگام هایی که برای محیط های صنعتی تولید می شوند، دارای مقاومت خوبی در برابر مواد شیمیایی و اسیدی هستند. این ویژگی باعث می شود که ایزوگام در فضاهای صنعتی و مناطقی که در معرض مواد شیمیایی قرار دارند، قابل استفاده باشد.
مراحل نصب ایزوگام
نصب ایزوگام یکی از مراحل مهم در فرآیند عایق بندی ساختمان ها و پروژه های عمرانی است که باید با دقت و طبق مراحل صحیح انجام شود تا کارایی و دوام حاصل شود. در اینجا مراحل نصب ایزوگام توضیح داده شده است:
- آماده سازی سطح
تمیز کردن سطح: اولین و مهمترین مرحله در نصب ایزوگام، تمیز کردن سطح از هر گونه خاک، گرد و غبار، روغن، رنگ و مواد زائد است. این کار باعث می شود که ایزوگام به سطح به خوبی بچسبد و از جدا شدن آن در آینده جلوگیری شود.
بررسی سطح: سطحی که قرار است ایزوگام روی آن نصب شود باید صاف، خشک و بدون ترک و آسیب باشد. در صورت وجود ترک یا ناهمواری، باید این مشکلات را تعمیر کرد تا از مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود.
مرطوب بودن سطح: سطح باید خشک باشد. اگر سطح مرطوب باشد، ایزوگام به خوبی نمی چسبد و ممکن است در طول زمان آسیب ببیند.
- برش ایزوگام به اندازه های مناسب
برش ایزوگام: ایزوگام باید به طول و عرض مناسب برای نصب بر روی سطح برش داده شود. برش ها باید دقیق و متناسب با اندازه سطوح مختلف انجام گیرد.
ترتیب قرارگیری رول ها: رول های ایزوگام باید به طور مناسب و بدون تداخل روی هم قرار گیرند تا از هدررفت مواد جلوگیری شود و پوشش کاملی ایجاد شود.
- استفاده از قیر در صورت نیاز
استفاده از قیر به عنوان چسب: در برخی از انواع ایزوگام ها، نیاز به استفاده از قیر به عنوان چسب برای تثبیت ایزوگام بر روی سطح است. قیر باید به طور یکنواخت روی سطح پخش شود تا ایزوگام به طور کامل بچسبد.
انتخاب نوع قیر: نوع قیر باید متناسب با شرایط آب و هوایی و نیازهای پروژه انتخاب شود.
- نصب ایزوگام
قرار دادن رول ایزوگام: رول ایزوگام باید روی سطح مورد نظر قرار گیرد. در این مرحله، اگر ایزوگام نیاز به حرارت داشته باشد، باید با استفاده از مشعل گازی، قسمت زیرین ایزوگام حرارت داده شود تا بچسبد.
اعمال فشار: پس از قرار دادن ایزوگام بر روی سطح، باید با استفاده از غلتک یا ابزارهای مناسب فشار یکنواختی روی آن وارد کرد تا ایزوگام به طور کامل به سطح بچسبد.
کنترل خط و فاصله: در هنگام نصب، باید دقت کنید که ایزوگام ها به طور منظم و بدون فاصله از یکدیگر نصب شوند. همچنین باید توجه داشته باشید که لبه های ایزوگام ها بهطور دقیق و منظم در کنار یکدیگر قرار گیرند تا از نفوذ آب جلوگیری شود.
- جوش دادن لبه ها
جوش دادن لبه ها: اگر ایزوگام به صورت حرارتی نصب می شود، باید لبه های آن با استفاده از مشعل گازی حرارت داده شده و به صورت کامل جوش داده شوند تا از نشتی جلوگیری شود. این جوش باید به طور یکنواخت و با دقت انجام شود.
لبه های خارجی: در لبه های خارجی و گوشه ها باید دقت بیشتری به خرج داد تا از هرگونه درز یا فضای باز جلوگیری شود.
- نصب لایه های اضافی
نصب لایه های دوم یا سوم: در برخی موارد، بسته به نیاز پروژه، ممکن است نیاز به نصب لایه های اضافی ایزوگام باشد. این لایه ها باید به صورت همپوشانی با لایه های قبلی نصب شوند تا از نفوذ رطوبت به داخل سازه جلوگیری شود.
- بررسی و اصلاح عیوب
بررسی نهایی: پس از نصب ایزوگام، باید به دقت تمامی سطح عایق شده بررسی شود تا از نبود درز، شکاف یا ایرادات دیگر اطمینان حاصل شود.
اصلاح مشکلات: اگر درز یا ایرادی در نصب مشاهده شود، باید بلافاصله اصلاح شود. در صورت وجود حباب یا قسمت هایی که به خوبی به سطح نچسبیده اند، باید با ابزار مناسب آنها را صاف کرده و به سطح بچسبانید.
- محافظت از ایزوگام بعد از نصب
پوشاندن ایزوگام: بعد از نصب ایزوگام، تا زمانی که به طور کامل تثبیت نشده است، باید از آن محافظت شود. برای مثال، در صورتی که ایزوگام روی بام نصب می شود، باید از قدم زدن یا قرار دادن بارهای سنگین روی آن جلوگیری شود تا آسیب نبیند.
مراقبت در برابر بارش: همچنین تا زمان تثبیت ایزوگام، باید از بارش شدید باران یا شرایط جوی نامساعد جلوگیری شود.
- تست نهایی
آزمون عملکرد: پس از نصب ایزوگام، باید عملکرد آن تست شود. این تست ها معمولا شامل بررسی مقاومت در برابر نفوذ آب و رطوبت است. در صورتی که مشکلی مشاهده شود، باید آن را فورا رفع کرد.
نگهداری و افزایش عمر ایزوگام
برای افزایش عمر مفید ایزوگام، توصیه می شود نکات زیر را رعایت کنید:
- بازبینی دوره ای: هرسال ایزوگام را بررسی کیند.
- تمیز نگه داشتن سطح: از تجمع آب و زباله روی ایزوگام جلوگیری کنید.
- جلوگیری از تماس با اجسام تیز: برای پیشگیری از پارگی از تماس با اجسام تیز خودداری کنید.
- رفع سریع آسیب ها: در صورت مشاهده ترک یا سوراخ، فورا آن را تعمیر کنید.
سخن پایانی
ایزوگام به عنوان یکی از بهترین روش های عایق بندی در صنعت ساخت و ساز شناخته می شود و با نصب اصولی و نگهداری صحیح می تواند بهطور موثری از نفوذ آب و رطوبت جلوگیری کند. انتخاب نوع مناسب ایزوگام به شرایط محیطی و نیازهای آن بستگی دارد. ایزوگام های با کیفیت بالا دارای طول عمر بیشتر و مقاومت بالاتر هستند و انواع خاص مانند فویل دار یا مناسب برای مناطق گرم یا سرد برای شرایط جوی مختلف طراحی شده اند. مزایای ایزوگام شامل مقاومت در برابر آب، نصب آسان، طول عمر طولانی و هزینه های اقتصادی، آن را به انتخابی ایده آل برای پروژه های ساختمانی در شرایط گوناگون تبدیل کرده است.
